Mahmude Xelil : Rih u "ruh"

Ereb di zimane  xwe de, ji gotina- rih're- a kurdi dibejin –ruh-,weki ku di qurane'de hatiye diyarkirin, u, hem likolinvane  islame  ji dane xuiyanikirn, ku gotina –ruh- mana we- ne diyare, u naskirna we li cem xwede,ye.
"gave -yek ji dost'e pexember'e islam'e- dipirse:gelo- maba- peyva- ruh-ciya..!?,bersiv te dan, ku nasina ve peyv'e li cem xwediye.
Bi vi rengi ev peyv ketiya nava canda ereba’de tani roja iro di dome.
Ev nasina cewt- ji ve peyve’re- sasiyeke mezin daiye raman u felsefe ser naskirna kesaiyta mirov’re, ku merev kiriye du parce ,”ruh” u gewd, gewd bi erde’ve giredane u “ruh”bi asiman’ve “xwedwe’ve” giredan’e,lewma em di binin iro’ cawea mislman tu “hurmete”nadine – gewd-u xwesiya jiyane, u her tisti dikin gori “ruh” e esmani u xudaiy.  
Em'e werin ser peyva- rih-( a li li hemberi peyva “ruh”) di ziman'e kurdi'de, gelo ev peyv, ji ku hatiye.? u, bingha we ji ku derketiye ?.
Roj yan ji ro di ziman'e kurdi'de xwiyaye,u cihki giring digre.
 gava roj derdigeve, u cirusken xwe e zerin berdide her cihe cihane, u, di be, sembola jenandina  jiyane -livandine dixe jiyane- sin u sinkayye peyde dike- u ru'e erd'e ges u xwes dike.
Gava sal bi baran be, kurd di bejin, erde rewa girt ,yan ji bi rewa bu,u dar u hemi sinkayy, raae xwe"rihe"kur berdidn.
Gava mirov,ji xew radibe, di live , dice kare xwe ,helpet we bi westhe, ne car di mine,dawiya roje, ku di be sev, we  xwe ramdine- vezilene –rawiste, u di xew've dice – ratkeve.    
Roj ,mirova bi ronahi dike, u riye qencie u ne qencie pe di de nasin,u mirova werek dike, ne weke seve tari wi ne werek dike.
Gava mirov di jiyane xwe de bi ser dikeve, ru'e wi xwes u ges di be.
roj'e ciriske xe'y zerin berdaye nava mirov,meji buiye cihe ramiyar'ye u bir anine, u gewde wi di nava xwe de bi sed ra u damara  di hilgire.
Damar u raen di gewd'de mirov di livinin, be ra u damara mirov nikare jiyn bike.
Biro, yek ji me re'a xwe nas dike bihtir ji sev, ji ber, sev tariye u be ronahiye.
Nav u gotinen greday bi peyva ro're di ziman'e kurdi'de pirrin,weki;raman,roken,roni,robar, rohing,roges….uwh.
Li gori ve lekolin'e, em di nerin, ku peyva "ruh" nezi peyva –rih- a di ziman'e kurdi'de, u je cidwe buiye u bi guhertineke picuk,ketiye nav zimane ereban.
Wek te zanin, ku, di ziman'e erebe'de peyva "ruh" naye parcekirin, u, tu peyve'din je nayen veqetandin, u zanistiye zimane erebe ji - di runin- ,ku peyva "ruh" ne ji zimane erebe’ye, u peyveke beyaniye. 
 
 
 
Qamslo-3/10/2012 
 
 
 

 



ارسل تعليق

محتويات هذا الحقل سرية ولن تظهر للآخرين.